Upala pluća (pneumonija) predstavlja zapaljenje disajnih puteva koje nastaje usled infekcije bakterijama, virusima ili gljivicama. Najčešći simptomi upale pluća su kašalj, otežano disanje, povišena telesna temperatura i malaksalost. Upala pluća se može javiti u jednom plućnom krilu ili se proširiti na oba plućna krila.

Simptomi se razlikuju u odnosu na starost pacijenata.

Kod odraslih osoba najčešći simptomi upale pluća su:

• Kašalj, koji može biti praćen iskašljavanjem sluzi ili gnojnog sadržaja
• Nedostatak vazduha
• Povišena telesna temperatura (febrilnost)
• Bol u grudima pri disanju ili kašljanju
• Zamor, slabost
• Kratak dah, ubrzano disanje
• Izmenjeno psihičko stanje, konfuznost (naročito kod osoba starijih od 65 godina)
• Gubitak apetita, mučnina, povraćanje

Međutim, kod beba i dece do dve godine starosti ne moraju biti prisutni pomenuti simptomi, odnosno njihovi simptomi mogu biti potpuno drugačiji od simptoma odraslih osoba. Naime, mala deca mogu da imaju povišenu temperaturu, da povraćaju i kašlju, mogu delovati razdražljivo i nemirno, mogu plakati više nego uobičajeno, mogu da deluju umorno i bez energije, ili da izgube apetit i odbijaju hranu. Isto tako se mogu primetiti poteškoće pri disanju (ubrzano ili otežano disanje), te ovako šarenoliki simptomi često otežavaju dijagnozu upale pluća u najmlađem uzrastu.

Lečenje pneumonije zavisi od vrste i raširenosti infekcije, starosti pacijenta i njegovog zdravstvenog stanja. Prethodno zdrave osobe koje nisu razvile upalu pluća tokom boravka u bolnici najčešće se leče kod kuće. Bolničko lečenje je potrebno kod težih oblika pneumonije, kada se npr. javi otežano disanje, manji sadržaj kiseonika u krvi, pad krvnog pritiska i konfuznost u prostoru i vremenu (naročito kod starijih osoba). Deca mlađa od dve godine, osobe starije od 65 godina, kao i osobe koje već imaju oboljenja srca i pluća češće zahtevaju bolničko lečenje upale pluća. Isto važi i za osobe koje imaju oslabljen imunski sistem, kao kod primene hemioterapije, transplantacije nekog organa, postojanja HIV/AIDS i ukoliko se uzimaju lekovi koji utišavaju imunski sistem.

U većini slučajeva se simptomi upale pluća povlače posle nekoliko dana ili nedelja od započinjanja lečenja. Međutim, osećaj umora može potrajati mesec i više dana. U cilju lečenja pneumonije koriste se:

• Antibiotici. Ovi lekovi se koriste u lečenju bakterijskih pneumonija.
• Lekovi protiv gljivica, ukoliko je gljivica uzročnik upale pluća.
• Antivirusni lekovi. Virusna upala pluća najčešće ne zahteva primenu antivirusnih lekova, jer je uglavnom blaže forme i spontano prolazi. Međutim, postoje antivirusni lekovi koji se daju u posebnim situacijama.
• Lekovi protiv povišene telesne temeprature i protiv bolova, kao što su aspirin, ibuprofen i acetaminofen, olakšavaju simptome pacijenata sa upalom pluća, ali ne deluju na uzročnika.
• Primena kiseonika (oksigenoterapija) može olakšati disanje kod težih oblika pneumonije. Lekar može savetovati primenu kiseonika preko cevčice koja se postavlja u nos, preko maske koja se postavlja na lice ili pomoću mašine (respiratora).

Upala pluća se kod dece leči na sličan način kao kod odraslih. Međutim, deca mogu imati veći rizik od težeg oblika upale pluća, zbog čega se češće leče u bolnici nego odrasli.

Da li je moguće da se javi upala pluća bez povišene telesne temperature?

Iako je povišena telesna temperatura čest pratilac pneumonije, moguće je da osoba ima upalu pluća i da ne dođe do porasta temperature. Ovo se češće javlja kod dece mlađe od dve godine (posebno kod novorođenčadi i odojčadi), kod osoba starijih od 65 godina, kao i kod pacijenata koji već imaju oslabljen imunski sistem.