Gubitak apetita se može javiti usled brojnih razloga. Glavna karakteristika jeste da osoba ne oseća glad ili nema želju za unosom hrane. Medicinski se gubitak apetita naziva anoreksija. Međutim, gubitak apetita treba razlikovati od poremećaja ishrane koji se zove anorexia nervosa, kada osoba oseća glad ali odbija da jede. Cilj je pronaći uzrok gubitka apetita, jer se najčešće sa lečenjam ovog uzroka (postojećeg oboljenja, infekcije i dr.), apetit vraća.

Gubitak apetita se može javiti iznenada - naglo, ili se može postepeno pojačavati tokom dužeg vremenskog perioda. Svaki gubitak apetita koji traje duže od nedelju dana poziva na oprez.

Koji simptomi mogu da prate gubitak apetita?

Pored mršavljenja usled manjeg unosa hrane, uz gubitak apetita se mogu javiti i sledeći simptomi:

• Umor, nedostatak energije, slabost mišića
• Mučnina ili povraćanje
• Zatvor (opstipacija) ili proliv (dijareja)
• Dugotrajni gubitak apetita dovodi do manjeg unosa hrane i kalorija, zbog čega organizam i odbrambeni sistem organizma (imunitet) slabi, te je osoba sklonija infekcijama i različitim bolestima

Koji su najčešći uzroci gubitka apetita?

Veliki broj uzroka može dovesti do gubitka apetita. Neki od najčešćih su:

• Promene u telu, kao što su osećaj bola, gubitak tečnosti (dehidratacija) bilo usled povraćanja ili proliva, povreda, oporavak nakon hirurškog lečenja, problemi u usnoj duplji ili zubobolja i dr.
• Postojeća oboljenja, različite infekcije od manje ozbiljnih poput prehlade, preko trovanja hranom, do ozbiljnih infekcija kao što je HIV, različita oboljenja srca, pluća i jetre, smanjena funkcija štitne žlezde (hipotireoza) i dr.
• Emotivni uzroci, kao što su snažne emocije tuge, bola, straha, šoka i stresa, ali i psihičke promene u smislu anksioznosti, česte nervoze i depresije.
• Pojedini lekovi koje lekari propisuju usled postojećih oboljenja kao neželjeni efekat mogu imati gubitak apetita. Ovde se ubrajaju neki antibiotici, lekovi koji se koriste u terapiji malignih bolesti (hemioterapija), amfetamini, snažni lekovi protiv bolova (opioidi), i dr.
• U ranoj trudnoći (prvi trimester) trudnice se često žale na jutarnje mučnine i povraćanja, zbog čega se može smanjiti ili izgubiti apetit. Tokom trudnoće je moguće da prethodno omiljena vrsta hrane izaziva gađenje, te je trudnica izbegava. Ali to je sasvim normalno i očekivano tokom “drugog stanja”

Može se zaključiti da su uzroci gubitka apetita zaista brojni – neki su manje ozbiljni, a drugi veoma ozbiljni. Ukoliko gubitak apetita traje više od nedelju dana, ako se javi iznenada bez jasnog razloga, ako je praćen umorom, slabošću, ubrzanim radom srca i razdražljivošću, javiti se lekaru kako bi se ispitao uzrok.

Lečenje

Najvažnije je pronaći uzrok gubitka apetita; lečenjem tog uzroka se uglavnom vraća apetit. Lekar kroz razgovor sa pacijentom saznaje da li postoje neka zdravstvena stanja ili oboljenja koja mogu uticati na apetit, da li pacijent koristi neke lekove ili suplemente, da li neka snažna emocija ili izmenjeno psihičko stanje može biti uzrok promena u apetitu. Lekar će obaviti fizikalni pregled, i po potrebi tražiti dodatne analize krvi, imidžing metode (npr.ultrazvuk stomaka i sl.) ili savetovati dodatna testiranja.

Zbog svega navedenog, lečenje može podrazumevati:

• Unos manjih obroka tokom dana
• Lečenje postojeće bolesti ili infekcije
• Promenu doze lekova koji se već redovno uzimaju
• Odlazak kod nutricioniste kako bi se napravio plan pravilne ishrane
• Odlazak kod psihijatra ukoliko su psihičke tegobe uzrok gubitka apetita

Važno je napomenuti da je gubitak apetita privremeni simptom. Kada se otkloni uzrok, najčešće se apetit vraća i osoba može normalno da funkcioniše.