Ne postoji jedinstven test kojim se može utvrditi da li postoji insulinska rezistencija. Lekar kroz razgovor sa pacijentom o njegovim tegobama, postojanju sličnih oboljenja u porodici, na osnovu fizikalnog pregleda i vrednosti laboratorijskih analiza može postaviti dijagnozu insulinske rezistencije.

Insulinska rezistencija je stanje kada ćelije postaju otporne na delovanje insulina. U normalnim okolnostima hormon insulin pomaže šećeru (glukozi) da uđe u ćeliju, koja će dalje iskoristiti glukozu za stvaranje energije ili je čuvati za kasniju upotrebu. Kod insulinske rezistencije se u okolini ćelije nalaze i glukoza i insulin, ali ćelije “gladuju”, jer glukoza ne uspeva da uđe u ćeliju.

Pankreas pokušava da prevaziđe otpornost ćelija na insulin, tako što stvara sve više insulina. Međutim, dugotrajna insulinska rezistencija koja se ne koriguje može dovesti do stanja koje prethodi dijabetesu (predijabetes), kao i do tip 2 dijabetesa.

Pregled endokrinologa počinje razgovorom sa lekarom, odnosno anamnezom o trenutnim tegobama, dosadašnjim bolestima, sličnim oboljenjima u porodici, terapiji koju pacijent trenutno uzima i dr. Nakon toga će lekar obaviti fizikalni pregled pacijenta, a u sklopu paketa ispitivanja insulinske rezistencije uradiće se sledeće laboratorijske analize:

• Test opterećenja glukozom (OGTT, test tolerancije na glukozu) sa 75 g glukoze. Tokom ovog testa se procenjuje kako organizam metaboliše glukozu. Test se izvodi ujutru na prazan stomak, nakon noćnog gladovanja od 8 do 10h. Prate se vrednosti glukoze/insulina u krvi tokom vremena, pre i nakon uzimanja glukoze.
• Test počinje uzimanjem prvog uzorka krvi iz vene, odakle se određuje vrednost glukoze u krvi (glikemija). Nakon toga pacijent ispija rastvor glukoze slatkog ukusa (75 g glukoze u 300 mL vode), nakon čega se periodično određuje vrednost glukoze i insulina u krvi (insulinemija). Lekar određuje broj uzoraka krvi i vremenske intervale uzimanja uzoraka. Test traje 120 – 180 minuta, tokom kojih pacijent ne unosi hranu i tečnost, što bi moglo da utiče na rezultate testa. Na osnovu dobijenih vrednosti lekar će Vam protumačiti rezultate OGTT testa.
• Hemoglobin A1c (HbA1c) predstavlja glikozilirani hemoglobin čija vrednost ukazuje da li je nivo glukoze u krvi bio u željenom opsegu u prethodna 2 – 3 meseca. Ukoliko postoje povišene vrednosti glukoze u krvi u dužem vremenskom periodu, višak ovog šećera će se vezivati za hemoglobin, te će vrednosti HbA1c biti povišene. Rezultate HbA1c tumači lekar u sklopu kliničke slike i vrednosti drugih laboratorijskih parametara.